پولشویی در قوانین جمهوری اسلامی ایران به عملی اطلاق میشود که هدف آن پنهان کردن منبع غیرقانونی پول و تبدیل آن به پول مشروع است. قوانین مربوط به پولشویی در ایران شامل چندین ماده قانونی و مصوبات مختلف از جمله قانون مبارزه با پولشویی (مصوب ۲۰۰۷) و سایر مقررات مرتبط میباشد.
پولشویی به سه مرحله اصلی تقسیم میشود:
-
قرار دادن (Placement): در این مرحله، درآمدهای غیرقانونی به سیستم مالی وارد میشوند. این عمل میتواند از طریق واریز نقدی به حسابهای بانکی، خرید داراییهای ملموس مانند ملک یا خودرو، یا سرمایهگذاری در کسبوکارهای مشروع انجام شود.
-
پوشش (Layering): هدف از این مرحله ایجاد فاصله میان منبع اصلی درآمد و پولهای واردشده به سیستم مالی است. این کار با انجام چندین معامله مالی، انتقال پول بین حسابها، یا استفاده از حسابهای واسطهای صورت میگیرد. به عنوان مثال، فرد ممکن است از طریق چندین حساب مختلف، پول را منتقل کند تا ردیابی آن دشوارتر شود.
-
ادغام (Integration): در این مرحله، پولهای شستهشده به اقتصاد قانونی برمیگردند و به عنوان درآمد مشروع تلقی میشوند. این کار میتواند از طریق سرمایهگذاری در پروژههای تجاری، خرید داراییهای ثابت یا استفاده از پول در معاملات قانونی انجام شود.
قانون مبارزه با پولشویی (مصوب ۱۳۸۶) و سایر قوانین مرتبط، چارچوبهای قانونی را برای شناسایی، پیشگیری و مبارزه با پولشویی فراهم کرده است. این قوانین شامل موارد زیر هستند:
- تعریف دقیق پولشویی و مجازاتهای مربوط به آن
- الزامات برای مؤسسات مالی و سایر نهادها برای شناسایی و گزارش فعالیتهای مشکوک
- ایجاد نهادهای نظارتی مانند «ستاد مبارزه با پولشویی» برای نظارت بر فعالیتهای اقتصادی و مالی
فرض کنید فردی از طریق تجارت غیرقانونی مانند قاچاق مواد مخدر ۱۰۰ میلیارد تومان درآمد دارد:
-
قرار دادن: این فرد ۳۰ میلیارد تومان از این پول را به حساب بانکی یکی از کسبوکارهایش واریز میکند، مثلاً یک کافه که به صورت قانونی فعالیت میکند. او همچنین میتواند به صورت نقدی این پولها را به حسابهای مختلف واریز کند.
-
پوشش: او این ۳۰ میلیارد تومان را به چندین حساب بانکی مختلف منتقل میکند، در عین حال مقداری از آن را برای خرید و فروش ارز یا سرمایهگذاری در بازار بورس به کار میگیرد. این عمل باعث ایجاد فاصله بین منبع اصلی پول و تراکنشهای مالی میشود.
-
ادغام: در نهایت، او میتواند با استفاده از این پولها، چندین پروژه ساختمانی را راهاندازی کند و درآمدهای حاصل از این پروژهها را به عنوان درآمدهای مشروع و قانونی خود به ثبت برساند.